Ανάμεσα στο 16ο αιώνα , στο τέλος δηλαδή της Αναγέννησης και
στο 18ο αιώνα, της εμφάνισης του Διαφωτισμού αναπτύσσεται ένα νέο καλλιτεχνικό ρεύμα, σα
συνέχεια του αναγεννησιακού ύφους, με το όνομα, Μπαρόκ.
Η παρουσίαση του καλλιτεχνικού ρεύματος συνεχίστηκε με τα βιογραφικά στοιχεία του συνθέτη που θα μελετούσαν οι μαθητές, του Αντόνιο Βιβάλντι :
Έπειτα δίνεται στους μαθητές ένα φύλλο εργασίας, στο οποίο καλούνται να
σημειώσουν τα συναισθήματά τους και τις σκέψεις τους για κάθε μια από τις
Εποχές. Εξασκούν τόσο το γραπτό όσο και τον προφορικό τους λόγο, αφού
παρουσιάζουν τις σκέψεις τους στην τάξη.
Αφού
οι μαθητές συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας,
γίνεται η ακρόαση των «μουσικών εποχών» του Βιβάλντι. Τα παιδιά ακούν τα
κομμάτια αυτά κλασσικής μουσικής και καλούνται να αντιστοιχίσουν το μουσικό
τους άκουσμα κάθε φορά με την εποχή που «εικονίζει». Παράλληλα τους δίνονται
πληροφορίες για κάθε μία από τις 4 Εποχές του Βιβάλντι. Έτσι συγκρίνουν τις
σκέψεις και τα συναισθήματά τους με αυτά που νιώθει ο συνθέτης.
«ΑΝΟΙΞΗ
Ο
Βιβάλντι ξεκινά το κοντσέρτο της Άνοιξης με το καλωσόρισμα. Άλλωστε είναι η
εποχή που οι άνθρωποι περίμεναν με την περισσότερη λαχτάρα μετά το χειμώνα,
ιδιαίτερα αυτοί που ασχολούνταν με τους αγρούς. Η φύση ξαναγεννιέται και τα
πουλιά ως προάγγελοι αυτής της αλλαγής, την καλωσορίζουν με έναν τρόπο εύθυμο
και χαρούμενο. Τα βιολιά μιμούνται το κελάηδισμα των πουλιών. Όμως, την άνοιξη
έχουμε και πολλές καταιγίδες. Να λοιπόν μια ακόμη εικόνα, πηγή έμπνευσης για το
συνθέτη μας! Κεραυνοί και αστραπές, το σκοτείνιασμα του ουρανού καταφέρνουν να
αποδοθούν. Η καταιγίδα δεν κρατά πολύ και τα πουλιά εμφανίζονται ξανά με μια
χαρούμενη μελωδία.
Στο
2ο μέρος, «Ζωγραφίζει» λοιπόν ο Βιβάλντι κυριολεκτικά μια ειρηνική σκηνή όπου
ένας βοσκός κοιμάται με το σκύλο του, αποδιδόμενη με μια απαλή μελωδία.
Το
3ο μέρος είναι ένας χαρούμενος ποιμενικός χορός.»
Ο
Βιβάλντι γράφει :
«Η
άνοιξη έφτασε
και
τα πουλιά την καλωσορίζουν τραγουδώντας»
«ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
Το
καλοκαίρι για τον Βιβάλντι, είναι μια εποχή τυραννικής ζέστης, με διαλείμματα
καταιγίδας, αντίθετα με ό, τι πιστεύουμε για το καλοκαίρι, τη χαρά, την
ανεμελιά. Το 1ο μέρος, λοιπόν, είναι ένα κοντσέρτο σχεδόν αργό. Όμως, αυτό
ακολουθείται από διαλείμματα, μια ανακούφιση από τη ζέστη με κελαηδίσματα
πουλιών. Όμως, τότε έρχονται να παίξουν οι βόρειοι άνεμοι που αναστατώνουν το
βοσκό και τον στενοχωρούν καθώς πιστεύει πως πλησιάζει καταιγίδα.
Το
δεύτερο μέρος είναι το αργό, όπου τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο άσχημα. Ζέστη,
πίεση, δυσκολία στην αναπνοή, κουνούπια λόγω βάλτου. Ένας κουρασμένος βοσκός
θέλει να ξεκουραστεί αλλά ένα τσούρμο από μύγες και κουνούπια δεν τον αφήνει.
Η
καταιγίδα τελικά, ξεσπάει στο 3ο μέρος.
Ο
Βιβάλντι γράφει :
«Στον
ζεστό ήλιο του καλοκαιριού
άνθρωποι,
ζώα και φυτά χαλαρώνουν και γέρνουν
νάτη
η φωνή του κούκου
το
τραγούδι της τρυγόνας και του σπίνου!
Φυσά
ένα απαλό αεράκι
μα
ξάφνου σηκώνεται βοριάς
κι
ο βοσκός φοβάται την καταιγίδα που πλησιάζει.»
«ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
Οι
χωρικοί γιορτάζουν το θερισμό και τους πλούσιους καρπούς της σοδειάς τους με
πιοτό και χορούς, όπως φαίνεται στην αρχή απ’ τη χαρούμενη μελωδία. Ένα αργό
τμήμα υποβάλλει την εικόνα των χωρικών που αποκοιμιούνται και το όλο μέρος
τελειώνει και πάλι με το χορό. Το 2ο μέρος, βρίσκει όλους να παραδίδονται σ’
έναν γλυκό ύπνο απολαμβάνοντας τη δροσιά μετά το ξέφρενο πανηγύρι. Στο 3ο μέρος, η μουσική έχει μια μελωδία που
επαναλαμβάνεται συνέχεια. «Απεικονίζει» έναν άγριο, σκληρό κυνηγό με το άλογό
του και με τα σκυλιά του να ψάχνει να βρει ένα ζώο να το σκοτώσει. Ακούμε τους
αληθινούς πυροβολισμούς από την ορχήστρα.»
Ο
Βιβάλντι γράφει :
«Με
χορούς και τραγούδια γιορτάζουν οι χωρικοί
τους
πλούσιους καρπούς της φετινής σοδειάς
όσοι
μέσα στην έξαψη της γιορτής ήπιαν λίγο περισσότερο
τελειώνουν
τη βραδιά τους μ’ έναν βαθύ ύπνο.»
«Πολλοί
εγκαταλείπουν το γλέντι
για
ν’ απολαύσουν τη νυχτερινή δροσιά
ήρθε
η ώρα που όλους μας καλεί
να
γευτούμε έναν γλυκύτατο λήθαργο.»
«Οι
κυνηγοί ξεκινούν το χάραμα με τους ήχους των κόρνων
παίρνοντας
μαζί τους τα ντουφέκια και τα λαγωνικά τους
το
θήραμα τρέχει να ξεφύγει, οι κυνηγοί το καταδιώκουν
λαχανιασμένο
κι εξαντλημένο το πληγωμένο ζώο
κάνει
μια ύστατη προσπάθεια να σωθεί
στο
τέλος αποκαμωμένο πεθαίνει.»
ΧΕΙΜΩΝΑΣ
«Η
αρχή του 1ου μέρους, υποβάλλει το παγωμένο χιόνι και το παγερό κρύο. Όταν
αρχίζει ο σολίστ, ακούγεται σαν τον παγερό άνεμο και σαν δόντια που χτυπούν.
Απεικονίζει ανθρώπους που τρέμουν απ’ το κρύο και χτυπούν τα πόδια στη γη για
να ζεσταθούν. Η μελωδία του 2ου μέρους, υπονοεί τη ζεστασιά και τη θαλπωρή
δίπλα στο τζάκι ενώ έξω πέφτουν σταγόνες βροχής. Το 3ο μέρος, υπονοεί το
περπάτημα στον πάγο. Οι άνθρωποι προσπαθούν να βαδίσουν και μερικές φορές
γλιστρούν στον πάγο.»
Ο
Βιβάλντι γράφει :
«Οι
άνθρωποι τουρτουρίζουν απ' το κρύο
φυσά
ένας παγωμένος αέρας
ο
κόσμος βαδίζει βιαστικά χτυπώντας τα πόδια στη γη
το
κρύο δυναμώνει, τα δόντια αρχίζουν να τρίζουν.»
«Καθισμένοι
μπροστά στο τζάκι
οι
άνθρωποι ανακτούν δυνάμεις
ενώ
έξω από το παράθυρο
πέφτουν
οι σταγόνες της βροχής.»
«Το
έδαφος έχει πιάσει πάγο και γλιστράει
οι
άνθρωποι περπατούν με μικρά, διστακτικά βήματα
από
τον φόβο μην πέσουν
όσοι
δεν τα καταφέρνουν σωριάζονται καταγής
ο
πάγος αρχίζει να ραγίζει, σπάει σε μικρά κομμάτια
μερικοί
ακόμη απρόσεχτοι γλιστρούν.
Επιστρέφουμε
ασφαλείς στο σπίτι
ο
άνεμος λυσσομανά
βρισκόμαστε
στην καρδιά του χειμώνα
μέσα
όμως στη θαλπωρή της κάμαρας
όλα
φαντάζουν όμορφα.»
Κατά
την ακρόαση κάθε κομματιού οι μαθητές προσπάθησαν να εντοπίσουν τους
ήχους των πουλιών στην ΑΝΟΙΞΗ, στο ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ το σημείο που ακούγεται η ένταση της ανυπόφορης
ζέστης και ο ήχος των κουνουπιών , στο
ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ, το σημείο όπου
ακούγονται οι πυροβολισμοί και η αγωνία στο κυνήγι και στο ΧΕΙΜΩΝΑ τους ήχους από τα γλιστρήματα πάνω στον πάγο.
Οι μαθητές παρατηρούν, διακρίνουν τους ήχους των βιολιών, των μπάσων και των
άλλων μουσικών οργάνων, τα οποία παίρνουν τη μορφή πουλιών ή δυνατών
καταιγίδων.
Τέλος στο εργαστήριο Η/Υ δημιουργούν τα δικά τους έργα με θέμα : Η εποχή που αγαπώΧρησιμοποιούν το ανοιχτό λογισμικό REVELATION NATURAL ART.
Παρακάτω μπορείτε να απολαύσετε τα έργα των μαθητών:
